•   De Anatolische havenstad Smyrna – of Izmir – was in september 1922 strijdtoneel in de Grieks-Turkse Oorlog. Toen het geweld er een angstaanjagend hoogtepunt bereikte, keken de Britten en Amerikanen vanaf hun schepen in de haven werkeloos toe. Rond......

  • Al tijdens zijn leven was Nestor Machno een legende, een Oekraïense Robin Hood. Met zijn anarchistenleger wist hij de bolsjewieken een tijdlang te weerstaan. En te midden van het oorlogsgewoel schiep hij een vrije zone met ruimte voor cultuur, scholen......

  •   De moord op schrijver, dichter, profeet en minister Walter Rathenau betekende een dieptepunt in het Europese interbellum. Nationalistische rechts-extremisten schoten hem door het hoofd, niet alleen als minister van de Weimar-Republiek, maar ook als symbool van alles wat zij......

  •   Vind maar eens woorden voor deze oorlog, laverend tussen de Scylla van de platte clichés en de Charybdis van de schrille retoriek. Alleen muziek kan misschien iets verwoorden. Daarom bezoek ik een klein benefietconcert (Giro 555) in de Haagse......

  •   Den Haag, 1915. In de villa van freule von Fetukowicz aan de Bankastraat souperen de diplomaten van de Centrale Mogendheden. Zij bespreken de Hollandse neutraliteit in de Grote Oorlog die het Europese continent die dagen in duisternis hult. Aanwezig......

  •   Milovan Djilas was een van de oprichters en architecten van de socialistische federatie Joegoslavië. In datzelfde land ging hij echter ook ten onder als antagonist van dictator Josip Broz Tito. Tussen 1956 en 1966 zat hij meerdere gevangenisstraffen uit,......

  • Na de Eerste Wereldoorlog eiste het verwoeste België als compensatie delen van Nederland op. Maar dat voelde er niets voor om Zuid-Limburg en Zeeuws-Vlaanderen af te staan. In Versailles, aan tafel bij de grote geallieerde mogendheden, kwam het tot heftige......

  • In verband met de 100-jarige herdenkingen van het einde van WO I was ik te gast bij het radioprogramma Nachtkijkers (NPO radio 1), gepresenteerd door Martijn Grimmius. Tussen 2 en 4 uur ‘s ochtends sprak ik onder andere over Europa,......

  • In verband met de 100-jarige herdenking van het einde van WO I was ik te gast bij Nieuwsuur om te spreken over Europa, de herdenking, en de tegenstellingen tussen de Westelijk-Europese en Oostelijk-Europese herdenkingen. HIER terug te zien. En HIER......

  • De conservatieve revolte van de Vier van Višegrad (Tsjechië, Slowakije, en vooral Polen en Hongarije) is geen conflict tussen Oost- en West-Europa. Het is een symptoom van een tegenstelling die het hele continent bezighoudt. De hardnekkige Oost-West-tegenstelling is voorbij, en......

  • De ‘eindeloze Eerste Wereldoorlog’ heeft reeds lang school gemaakt. Ooit noemden historici de oorlog de Urkatastrophe van de twintigste eeuw, ofwel: daar begon alles. Onlangs is daar nog de onheilspellende metafoor van Pandora’s Box aan toegevoegd (zie het boek van Jörn Leonhard), oftewel: de......

  • “Daar ’t woedend oorlogsvuur en mijn en storm en ramp / ontel’bre visscherliên verdelgde als een damp. Hoe was zijn jong gemoed tot varen steeds genegen / hoe wonderlijk voor ons toch zijn des Heeren wegen…” Op 5 juli 1916,......