In Bor liggen de honden op straat. Ze slapen. Wanneer de avondschemer intreedt, komen ze in beweging en trekken kriskras door het Oost-Servische mijnwerkersstadje, op zoek naar afval en aas. Deze duizenden viervoeters zijn nakomelingen van bij het vuilnis achtergelaten...
Schrijver en Nobelprijswinnaar Ivo Andrić was misschien al vergeten als niet anderhalf decennium na zijn dood in zijn thuisland Joegoslavië de oorlog uitbrak. Serviërs, Kroaten en Bosniërs vochten om gebieden, maar ook een culturele erfenis. Andrić en zijn oeuvre groeiden...
In verband met de 100-jarige herdenkingen van het einde van WO I was ik te gast bij het radioprogramma Nachtkijkers (NPO radio 1), gepresenteerd door Martijn Grimmius. Tussen 2 en 4 uur 's ochtends sprak ik onder andere over Europa, de...
De conservatieve revolte van de Vier van Višegrad (Tsjechië, Slowakije, en vooral Polen en Hongarije) is geen conflict tussen Oost- en West-Europa. Het is een symptoom van een tegenstelling die het hele continent bezighoudt. De hardnekkige Oost-West-tegenstelling is voorbij, en...
De ‘eindeloze Eerste Wereldoorlog’ heeft reeds lang school gemaakt. Ooit noemden historici de oorlog de Urkatastrophe van de twintigste eeuw, ofwel: daar begon alles. Onlangs is daar nog de onheilspellende metafoor van Pandora’s Box aan toegevoegd (zie het boek van Jörn Leonhard), oftewel: de...
This was written as an introductory essay for the book "Shaky Ground: Traces of the Great War in the Ypres Salient", by Peter Dekens. The idea of European unity, in any case the official entity as it is communicated by the...
In De Zieners volg ik drie visionaire denkers en dromers die zich tijdens het Europese interbellum transformeren tot mystieke toekomstvoorspellers: zij zijn de Nederlandse utopist Frederik van Eeden (1860-1932), de Duitse mystieke filosoof Erich Gutkind (1877-1965) en de Bosnische goeroe Dimitrije Mitrinovic (1887-1953).
In boeken over het twintigste-eeuwse Europa worden hyperbolen niet geschuwd. The “Age of Extremes” (Hobsbawm) vond plaats in een “Dark Continent” (Mazower) waarbij volkeren werden afgeslacht in “Bloodlands” (Snyder), tegen de achtergrond van “Barbarism and Civilization” (Wasserstein). Het is onmogelijk...