Vroeger waren er – heel eenvoudig – twee Europa’s: Oost-Europa en West-Europa. Vroeger, dat wil zeggen de periode tussen grofweg 1945 en 1989, toen het spreekwoordelijke IJzeren Gordijn de twee Europa’s uit elkaar hield. Die twee Europa’s waren, laten we zeggen,...
Četvrtog avgusta 1914, srpski kritičar društva i politički agitator Dimitrije Mitrinović stigao je u belgijsku luku Ostende. Bežeći, putovao je s istoka na zapad. Punih mesec dana pre toga, njegov zemljak i vršnjak Gavrilo Princip ubio je u Sarajevu austrijskog...
Schrijver en Nobelprijswinnaar Ivo Andrić was misschien al vergeten als niet anderhalf decennium na zijn dood in zijn thuisland Joegoslavië de oorlog uitbrak. Serviërs, Kroaten en Bosniërs vochten om gebieden, maar ook een culturele erfenis. Andrić en zijn oeuvre groeiden...
Als historicus kun je tegenwoordig bijna alles wel online doen. Voor het schrijven van mijn vorige boek gebruikte ik bronnen uit een databank van de universiteit van Tulsa in Oklahoma zonder dat ik daarheen hoefde te reizen, en zelfs het...
Zwerfhonden bepalen voor een groot deel het straatbeeld van steden in Bosnië en Hercegovina. In hoofdstad Sarajevo is dit niet meer het geval. Je ziet ze tegenwoordig nauwelijks meer, althans niet in het centrum. Zijn ze vertrokken, uitgestorven, of vermoord? In...
In het onlangs opnieuw in het Nederlands uitgebrachte Tegen interpretatie deelt Susan Sontag het volgende inzicht: ‘De mens is een schepsel dat bestemd is om aan de oppervlakte te leven; als hij in de diepte leeft – van de aarde, de oceaan...
For the past fifteen years , whenever I’m in Serbia, I hear about the two shows the Dutch crossover-band Urban Dance Squad gave in Belgrade in 1996. On the eve of the major anti-Milosevic protests of the winter of 1996-1997,...
Na de Eerste Wereldoorlog eiste het verwoeste België als compensatie delen van Nederland op. Maar dat voelde er niets voor om Zuid-Limburg en Zeeuws-Vlaanderen af te staan. In Versailles, aan tafel bij de grote geallieerde mogendheden, kwam het tot heftige...
Franz Ferdinand als jager en prooi: Hoe de Eerste Wereldoorlog begon met de jacht op de jager In de openingsscène van een Joegoslavische film (Aanslag in Sarajevo, Veljko Bulajić) uit 1975 zien we in de montage afwisselend de Oostenrijkse troonopvolger Franz...
Wat begon als een kleine waarschuwing van de Nederlandse Voedsel en Warenautoriteit in de zomer van 2017 groeide al snel uit tot een Europees voedselschandaal: het fipronil-ei. Een gevaarlijk insecticide was in te hoge mate in het ei terechtgekomen. Oost-Europese...
Kunstroof doet het altijd goed. In 2018 maakte omroep MAX een Tv-serie over Arthur Brands, een kunstdetective die op zoek ging naar mozaïeken die tijdens de Turkse inval op Cyprus waren verdwenen, en later opdoken bij een miljonair in Monaco....
In verband met de 100-jarige herdenkingen van het einde van WO I was ik te gast bij het radioprogramma Nachtkijkers (NPO radio 1), gepresenteerd door Martijn Grimmius. Tussen 2 en 4 uur 's ochtends sprak ik onder andere over Europa, de...
In verband met de 100-jarige herdenking van het einde van WO I was ik te gast bij Nieuwsuur om te spreken over Europa, de herdenking, en de tegenstellingen tussen de Westelijk-Europese en Oostelijk-Europese herdenkingen. HIER terug te zien. En HIER nog een...
For Non-Dutch audiences, here's a pitch and outline for The Visionaries (De zieners) in English. In Short The Prophets of Europe is a narrative about three roaming utopian intellectuals in the period 1910 to 1939. They mixed with artists, politicians, scientists and...
De ‘eindeloze Eerste Wereldoorlog’ heeft reeds lang school gemaakt. Ooit noemden historici de oorlog de Urkatastrophe van de twintigste eeuw, ofwel: daar begon alles. Onlangs is daar nog de onheilspellende metafoor van Pandora’s Box aan toegevoegd (zie het boek van Jörn Leonhard), oftewel: de...
Dit weekeinde herdenken Europeanen de wapenstilstand van 1918 als het einde van de Eerste Wereldoorlog. De Britten en Fransen koesteren die traditie, en dit jaar gaat er nog een grote schep bovenop. President Emmanuel Macron reist een volle week door de...
The visionaries spoke of great secrets, eternal truths, mystical experiences, deep essences and occult encounters. Frederik van Eeden, Erich Gutkind, and certainly Dimitrije Mitrinović, conveyed a message that we can no longer comprehend properly now. That is why I called...
“In zijn wervelende en fraai geschreven boek De zieners laat historicus Guido van Hengel zien dat Oswald Spengler in het begin van de 20ste eeuw bepaald niet de enige was die van mening was dat de moderniteit vooral negatieve gevolgen...
This was written as an introductory essay for the book "Shaky Ground: Traces of the Great War in the Ypres Salient", by Peter Dekens. The idea of European unity, in any case the official entity as it is communicated by the...
Essay bij het foto/kunstboek Shaky Ground: Traces of the Great War at the Ypres Salient van de Vlaamse fotograaf Peter Dekens. De foto's van Dekens roepen verwarrende herinneringen op van leven en dood van de frontsoldaten in de Eerste Wereldoorlog. De...
2015. godine: Na festivalu u Kragujevcu Boris i ja smo pricalo o grafickom novelu "Atentat". ...
Oswald Spengler. Nu Boom een Nederlandse vertaling van De Ondergang van het Avondland de lezers min of meer letterlijk onder de neus heeft gedrukt als een “actueel” en “relevant” boek, kunnen we zeggen dat de ballon met succes is opgeblazen....
Een paar maanden geleden was het evenement aangekondigd als een “ondergangsfestival”, maar inmiddels was het "gewoon" een boekpresentatie. Het ging echter niet om zomaar een boek, maar om De Ondergang van het Avondland, het profetische en kosmische labyrint van de...
Toen Jan Peter Balkenende in 2006 in een open brief aan Harry Mulisch de intellectuelen van Nederland opriep hun ‘brede visies’ te delen met de samenleving, wist niemand wat de premier daar nu precies mee bedoelde. Moesten ‘intellectuelen’ zich kandidaat stellen als Kamerlid? Werden ze geacht kritiek te leveren? Of het beleid te prijzen? Het is goed mogelijk dat de premier dacht aan sociaal bewogen denkers van de vroege twintigste eeuw, zoals de utopist Frederik van Eeden. Deze Nederlandse schrijver bediende zich meestal van het Grote Gebaar en stortte zich maar al te graag in het maatschappelijke debat. Hij werd in zijn tijd gretig bespot, vooral door cartoonisten in weekbladen.
Atentat na Franca Ferdinanda u Sarajevu 1914. godine jedna je od velikih tema koje su obeležile ne samo dvadeseti vek, već i savremeno doba uopšte. Taj dramatični događaj je takođe obrađen kroz različite medije, od literature i filma do pozorišta...
Am Nachmittag des 4. Juni 1914 trifft ein Zug aus Tuzla in der bosnischen Hauptstadt Sarajevo ein. Unter den Passagieren befinden sich drei in dunkle, schmutzige Jacken gekleidete Schüler, die einander am Bahnhof schweigsam grüßen und sich zügig auf den...
Die Tage des Gavrilo Princips ist die Geschichte vom Aufstieg und Untergang einer Generation sehr junger Intellektueller in Bosnien-Herzegowina. Jahrhundertelang formte diese Region ein Vilayet (Provinz) des Osmanischen Reichs, bis der österreichische Kaiser 1878 de facto und 1908 de jure...
‘Een levendig en intrigerend beeld van een intelligente, fanatieke en doortastende enkeling die onder de molensteen van de politieke waanzin van zijn tijd terechtkwam en zich gewillig tot poeder liet vermalen.’ -- De Morgen (****) De moord op aartshertog Franz Ferdinand...
In juni 2013, bij de negenennegentigste herdenking van de moord in Sarajevo, raakten in historische, journalistieke en zelfs politieke kringen van Servië en Bosnië de gemoederen behoorlijk verhit. Het Servische dagblad Politika kopte: ‘Revisie van de geschiedenis, onder regie van...