Flaptekst: ‘In de geschiedenis’, schreef Elias Canetti, ‘wordt veel te weinig over dieren gesproken.’ Historicus Guido van Hengel volgt de geursporen en geluiden van het turbulente verleden van Joegoslavië en stuit daar op de Duitse herders van de nazibezetters, de poedels van...
Onlangs was de Servische stad Bor te zien in de indrukwekkende VPRO-serie De wereld van de chinezen van Ruben Terlou. In de aflevering over Servië leert de kijker over de luchtvervuiling in Bor. Het is niet de eerste keer dat...
Erica Roozendaal nam een prachtige improvisatie op, die deze collage van beelden ondersteunt. Tip: beeld uitzoomen, geluid hard aanzetten. ...
In 1994 betraden onderzoekers Eliette Brunel, Christian Hillaire en Jean-Marie Chauvet een grot in de Franse Ardèche en deden daar een spectaculaire vondst. In het spookachtige schijnsel van de zaklantaarn keken honderden getekende leeuwen, neushoorns, hyena’s, panters en een uil...
In Bor liggen de honden op straat. Ze slapen. Wanneer de avondschemer intreedt, komen ze in beweging en trekken kriskras door het Oost-Servische mijnwerkersstadje, op zoek naar afval en aas. Deze duizenden viervoeters zijn nakomelingen van bij het vuilnis achtergelaten...
Omschrijf de Balkan eens, en gebruik wat het eerste in je opkomt. Gewoon, pak een stuk papier en maak een woordwolk. De begrippen die hoogstwaarschijnlijk bij de meeste mensen naar boven komen borrelen zijn etnische spanningen, politieke versnippering, etnonationalisme, ćevapi, koffie, rakija,...
Het tuincentrum Ranzijn (‘Tuin & Dier’) is getransformeerd tot een kerstlabyrint. Ik zoek hondenvoer, maar stuit op pluchen rendieren met uitpuilende ogen, grote houten pinguïns (?) en plastic sneeuwpoppen zonder ogen, maar mét tanden. Huiveringwekkend. Een echtpaar staat geagiteerd te discussiëren...
Het kabinet mag dan een vuurwerkverbod hebben uitgevaardigd, hier in de Haagse Molenwijk knalt november als vanouds. De oorlog van december wordt met explosies aangekondigd. Een nachtelijke wandeling noopt me mee te huilen met de honden. Het gevaar loert overal. De...
Het is zondagmiddag in coronatijd en ik maak een herfstwandeling door park Meyendel bij Wassenaar. In brede kolonnes marcheren we als één organische mensenmassa over paden langs berken, kinderkliminstallaties en duindoornstruiken. Waxjassen kraken en piepen, wollige laarzen vertrappen het mos,...
For the promotion of the Serbian/Croatian translation of "The Visionaries" we made a short video. Concept and research by Ana Ivis. Filming and editing by Jelmer Buitenga. Please have a look (English and Serbian/Croatian subtitles available in YouTube). ...
Precies een jaar geleden was ik in Londen voor een vergadering met een culturele stichting. Het regende, Brexit was aanstaande. Voortgestuwd door de haastige massa in claustrofobische metrokrochten en verdwalend in kapitalistische consumptieparadijzen, bijgelicht door de meest afschuwelijke Dickensiaanse kerstkitsch,...
Tijdens de ‘intelligente lockdown’ moet ik regelmatig denken aan Jonas, de profeet in de buik van de vis. Drie dagen en nachten zit hij daar, in de blubberige buikmassa – wanhopig, maar op een bepaalde manier ook veilig, ver weg van...
Četvrtog avgusta 1914, srpski kritičar društva i politički agitator Dimitrije Mitrinović stigao je u belgijsku luku Ostende. Bežeći, putovao je s istoka na zapad. Punih mesec dana pre toga, njegov zemljak i vršnjak Gavrilo Princip ubio je u Sarajevu austrijskog...
Schrijver en Nobelprijswinnaar Ivo Andrić was misschien al vergeten als niet anderhalf decennium na zijn dood in zijn thuisland Joegoslavië de oorlog uitbrak. Serviërs, Kroaten en Bosniërs vochten om gebieden, maar ook een culturele erfenis. Andrić en zijn oeuvre groeiden...
U Srbiji je mali broj ljudi upoznat s delom hercegovačkog esejiste i pesnika, a potonjeg filozofa Dimitrija Mitrinovića. Nekadašnji „mladobosanac“ napustio je tokom julske krize 1914. rodno tle i svoj život propagatora jugoslovenskog jedinstva zamenio za život duhovnog vođe u...
Als historicus kun je tegenwoordig bijna alles wel online doen. Voor het schrijven van mijn vorige boek gebruikte ik bronnen uit een databank van de universiteit van Tulsa in Oklahoma zonder dat ik daarheen hoefde te reizen, en zelfs het...
Zwerfhonden bepalen voor een groot deel het straatbeeld van steden in Bosnië en Hercegovina. In hoofdstad Sarajevo is dit niet meer het geval. Je ziet ze tegenwoordig nauwelijks meer, althans niet in het centrum. Zijn ze vertrokken, uitgestorven, of vermoord? In...
In het onlangs opnieuw in het Nederlands uitgebrachte Tegen interpretatie deelt Susan Sontag het volgende inzicht: ‘De mens is een schepsel dat bestemd is om aan de oppervlakte te leven; als hij in de diepte leeft – van de aarde, de oceaan...
In november 1996 gaf de Nederlandse band Urban Dance Squad twee shows in het Studentski Kulturni Centar (SKC) in Belgrado, de hoofdstad van de toenmalige rompstaat Joegoslavië. De burgeroorlog en de jarenlange VN-sancties hadden de popscene van de stad naar...
For the past fifteen years , whenever I’m in Serbia, I hear about the two shows the Dutch crossover-band Urban Dance Squad gave in Belgrade in 1996. On the eve of the major anti-Milosevic protests of the winter of 1996-1997,...
Na de Eerste Wereldoorlog eiste het verwoeste België als compensatie delen van Nederland op. Maar dat voelde er niets voor om Zuid-Limburg en Zeeuws-Vlaanderen af te staan. In Versailles, aan tafel bij de grote geallieerde mogendheden, kwam het tot heftige...
Wat begon als een kleine waarschuwing van de Nederlandse Voedsel en Warenautoriteit in de zomer van 2017 groeide al snel uit tot een Europees voedselschandaal: het fipronil-ei. Een gevaarlijk insecticide was in te hoge mate in het ei terechtgekomen. Oost-Europese...
Kunstroof doet het altijd goed. In 2018 maakte omroep MAX een Tv-serie over Arthur Brands, een kunstdetective die op zoek ging naar mozaïeken die tijdens de Turkse inval op Cyprus waren verdwenen, en later opdoken bij een miljonair in Monaco....
In verband met de 100-jarige herdenkingen van het einde van WO I was ik te gast bij het radioprogramma Nachtkijkers (NPO radio 1), gepresenteerd door Martijn Grimmius. Tussen 2 en 4 uur 's ochtends sprak ik onder andere over Europa, de...
In verband met de 100-jarige herdenking van het einde van WO I was ik te gast bij Nieuwsuur om te spreken over Europa, de herdenking, en de tegenstellingen tussen de Westelijk-Europese en Oostelijk-Europese herdenkingen. HIER terug te zien. En HIER nog een...
Het onderstaande artikel werd eind 2018 gepubliceerd in de Frederik van Eeden Mededelingen, het jaarboek van het Frederik van Eeden Genootschap. Thema is de vriendschap tussen Van Eeden en Gutkind. Een merkwaardige episode in het leven van Frederik van Eeden vormt...
For Non-Dutch audiences, here's a pitch and outline for The Visionaries (De zieners) in English. In Short The Prophets of Europe is a narrative about three roaming utopian intellectuals in the period 1910 to 1939. They mixed with artists, politicians, scientists and...
De conservatieve revolte van de Vier van Višegrad (Tsjechië, Slowakije, en vooral Polen en Hongarije) is geen conflict tussen Oost- en West-Europa. Het is een symptoom van een tegenstelling die het hele continent bezighoudt. De hardnekkige Oost-West-tegenstelling is voorbij, en...
De ‘eindeloze Eerste Wereldoorlog’ heeft reeds lang school gemaakt. Ooit noemden historici de oorlog de Urkatastrophe van de twintigste eeuw, ofwel: daar begon alles. Onlangs is daar nog de onheilspellende metafoor van Pandora’s Box aan toegevoegd (zie het boek van Jörn Leonhard), oftewel: de...